Gedragsverandering door Corona
Als je deze kop in 2019 had gelezen was je eerste reactie waarschijnlijk geweest: te veel Mexicaans bier gedronken en rare dingen gedaan?” Zo snel kan het gaan dat de associatie die wij nu met het woord Corona hebben, volledig veranderd is. Wat gaat er nog meer veranderen in het post-Coronatijdperk? Een verkenning.
De vraag die mij vanaf het begin van de Corona crisis bezig houdt is onze gedragsverandering. Hoe kunnen we het gedrag van mensen zodanig beïnvloeden dat we het ‘juiste’ doen? Op korte termijn moeten een hele bevolking haar gewoontes aanpassen en in het keurslijn van het RIVM stappen. Vrijwillig. Op middellange termijn moet een bevolking zich comfortabel voelen in het keurslijf en zich houden aan het ‘sociaal contract’ dat de overheid met haar bevolking wil sluiten. En voor mij de meest belangrijkste vraag gaat over de lange termijn: “Gaat de Corona crisis het gedrag van de bevolking veranderen?”.
Om gedragsverandering te realiseren moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Er moet een hoge motivatie zijn. Positief zoals plezier, hoop en acceptatie van anderen. Of negatieve motivatie als pijn, angst of (sociale) afwijzing. Naast motivatie is het vermogen (ability) om te veranderen een belangrijke 2e factor. Denk hierbij aan geld, tijd, de mate van routine en de mentale en fysieke moeite die het ons kost om een bepaald gedrag te laten zien. En er moet een prikkel zijn die de motivatie en het vermogen om de veranderen, als het ware aanzet. Bijvoorbeeld een crisis, maar ook simpele prikkels als een email op het juiste moment, een actie van bedrijf waarbij je je kunt aansluiten of iemand die je op het juiste moment stimuleert. Het bovenstaande komt uit 1 van de meest interessantste gedragsmodellen van dit moment, veel gebruikt door tech-bedrijven.
Het Fogg Behavior Model (FBM) laat zien dat de beste kans van het veranderen van gedrag in het rechtsboven kwadrant is: ‘successful triggers’.
Een toepassing van dit model op 4 vaak genoemde Post-Corona gedragingen en effecten:
- Eindelijk acceptatie van tech-oplossingen voor thuiswerken en scholen;
- Uit de file, aan het werk
- Afhankelijk van productieketens is Azie
- Persoonlijke gezondheid
- Acceptatie van tech-oplossingen. We zien nu dat het technisch goed mogelijk is om thuis te werken, alleen niet met kinderen erbij. Een hoge ability dus. Maar wat is de motivatie om vaker thuis te werken in de post-corona tijdperk? Positief of negatief? Scholen gaan eindelijk digitaal. De meesters en juffen zijn van hun ICT vrees af en gaan helemaal los. De ability is er. Maar wat zou de motivatie zijn? En misschien nog wel belangrijker, de trigger? Wat is de sence of urgency over een paar maanden?
- Wat houden wij een tijd over, we reizen veel minder en zijn daardoor veel effectiever en natuurlijk milieuvriendelijker. Dat moeten we volhouden! Een positieve motivatie om minder te reizen. En ability is hier ook hoog door de tijdswinst maar ook inmiddels de mate van routine. Dus wat wij in de post-Corona moeten vinden zijn de juiste prikkels om de gedrag blijvend te maken. Hier ligt een rol voor de werkgevers.
- Meer lokaal aanbesteden want er is een te kwetsbare leveranciersketen ontstaan. Laten we er vanuit gaan dat lokaal vaak net even duurder is en net even kwalitatief beter. Een mooie gedachte, motiverend ook. We krijgen plezier om lokale producten aan te schaffen en willen ook bij die groep horen die dat bewust doet. Maar er is een recessie voorspelt, geld raakt op en ook angst speelt een rol. En welke trigger wordt geactiveerd om van dit voornemen daadwerkelijk gedrag te maken?
- Als de corona ons wel 1 ding geleerd heeft is dat persoonlijke gezondheid heel belangrijk is. Het virus hecht zich schijnbaar makkelijk aan vet, dus mensen met overgewicht lopen een groter risico. Gaan we in het post-corona tijdperk heel snel veel gezonder worden? Gezond leven is een trend die al langer bestaat, met name onder hoog opgeleiden. Je mag verwachten dat de motivatie voor een gezond leven nu nog hoger is. Het vermogen is er ook. Nu nog de prikkel: welke prikkels zijn nodig om van gedragsintentie ook tot actie te komen? Bijvoorbeeld het stimuleren van de fiets als vervoersmiddel voor woon-werkverkeer als we niet thuiswerken? Ik verwacht dat bijvoorbeeld beperkte toegang tot de zorg voor ongezonde mensen veel meer effect gaat hebben dan welke prikkel ook. Uiteraard is dit maatschappelijk niet aanvaardbaar.
Never waste a good crisis, daarom vooral vragen en minder antwoorden in het bovenstaand. Het is wel aantrekkelijk om eens door te denken. Hoe kunnen we de lessen van deze tijd gebruiken bij het vormgeven van de maatschappij van de toekomst? Welk gedrag van een inwoner, overheid en bedrijf past hierbij? En hoe creëren we blijvende verandering? Mijn volgende 2 blogs zullen scenario’s zijn hoe ziet een post-corona tijdperk er uit bekeken vanuit 2 verschillende perspectieven.