De klimaatconferentie in Glasgow (COP26) was niet de doorbraak waar veel wetenschappers en activisten op gehoopt hadden. De gemaakte afspraken zijn namelijk onvoldoende om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. Aan de andere kant zijn er wel degelijk belangrijke stappen in de goede richting gezet. Zo is onder meer afgesproken dat de wereldwijde consumptie van steenkool omlaag moet en zal een groot aantal landen, waaronder Nederland (al ging de ondertekening hiervan in de B.V. Nederland niet zonder slag of stoot) vanaf 2023 geen steun meer verlenen aan fossiele investeringen. Gaan de gemaakte afspraken impact hebben op het Nederlandse bedrijfsleven? En zo ja, hoe gaan bedrijven dat merken?
Afspraken COP26 zijn in lijn met bestaande afspraken
Het gemiddelde Nederlandse bedrijf zal niet zo heel veel merken van wat er wel en niet concreet is afgesproken in Glasgow. Dit komt niet alleen doordat de gemaakte afspraken niet ambitieus genoeg zijn. In de eerste plaats was de klimaattop met name bedoeld om de uitvoering van de internationale afspraken die waren vastgelegd in het Akkoord van Parijs (2015) nader uit te werken. Het stellen van nieuwe, alomvattende, mondiale doelen stond dus überhaupt niet op de agenda. Ten tweede, en belangrijker, vallen we in Nederland onder de EU, die met de Green Deal en het FIT for 55 pakket wereldwijd voorop loopt op het gebied van klimaat. De richtlijnen uit dit ambitieuze pakket zullen worden uitgewerkt door het nieuwe kabinet, en daar gaan Nederlandse bedrijven veel meer merken dan van de afspraken uit Glasgow.
Wellicht impactvoller dan de concrete officiële afspraken, is dan ook het feit dat beleidsmakers, onderzoekers, organisaties, media en investeerders uit de hele wereld opnieuw hebben laten zien dat ze het klimaat serieus nemen en dat ze kunnen samenwerken om klimaatverandering een halt toe te roepen. Op die manier is nog eens extra draagvlak gecreëerd voor bijvoorbeeld de Green Deal en het ter beschikking stellen van kapitaal om de klimaattransitie te bekostigen. En dat gaat grote gevolgen hebben.
Nieuwe kansen en risico’s voor bedrijven
Aankomende maatregelen, zoals het beprijzen van CO2-uitstoot, het financieel stimuleren van hernieuwbare energie en het bemoeilijken van investeringen in fossiel, zullen het speelveld voor bedrijven radicaal veranderen. Dit biedt risico’s, maar ook enorm veel kansen voor ambitieuze bedrijven en startups die door middel van innovatie voorop durven te lopen. Bedrijven die bijvoorbeeld nu al investeren in duurzame producten met een duurzame waardeketen, zullen in de nabije toekomst een flinke voorsprong krijgen op concurrenten die de echte prijs voor hun uitstoot gaan moeten betalen.
Nieuwe kansen voor bedrijven in met name de sectoren energie, wegtransport, staal, waterstof en landbouw zullen ook ontstaan door de Breakthrough Agenda, die tijdens COP26 door meer dan 40 landen (waaronder Nederland) is gesteund en ondertekend. Dit initiatief heeft als missie duurzame technologieën met veel potentie, maar die nu nog in de kinderschoenen staan, versneld te ontwikkelen. Het doel hiervan is om ervoor te zorgen dat in 2030 de schone technologie de meest betaalbare en toegankelijke optie zal zijn voor bedrijven in deze CO2-intensieve sectoren.
Al deze ontwikkelingen zullen de klimaattransitie in een stroomversnelling brengen, wat op haar beurt ook weer risico’s en problemen op kan leveren voor bedrijven. De groei van de vraag naar duurzame energie, grondstoffen en materialen zou namelijk wel eens harder kunnen gaan dan de groei van het aanbod ervan. Het risico op tekorten en stijgende inkoopkosten is daardoor groot. Denk aan tekorten aan elektrische vrachtwagens, oplaadpunten en groen staal. De huidige problemen in de transportsector als gevolg van de coronacrisis laten nu al zien waar dit toe kan leiden.
Het is tijd voor een plan
Het mag duidelijk zijn dat ondernemers in het komende decennium flink aan de bak moeten. Want niet alleen het leefbaar houden van de planeet staat op het spel, ook verdienmodellen en bedrijfsstrategieën zullen in toenemende mate de gevolgen van de transitie ondervinden. Het mitigeren van risico’s, het aanpassen aan klimaatverandering en het slim inspelen op toekomstige kansen zullen meer dan ooit bepalend zijn voor succes. En aangezien transparant en volledig rapporteren op het gebied van ecologische, sociale en governance (ESG) criteria vanaf 2023 voor alle (middel)grote ondernemingen verplicht wordt, zullen enkel groene beloftes geen zoden meer aan de dijk zetten.
Kortom: het is tijd voor een plan. Een plan waarin groene ambities worden omgezet naar een toekomstbestendige strategie waarin planeet en profijt hand in hand gaan. Bij Empact helpen we je daar graag mee. Meer weten? Lees dan hier meer over wat we voor organisaties doen of neem contact op via martin.dejong@empact.nu.
