De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is de opvolger van de Non-Financial Reporting Directive (NFRD). Circa 11.600 kapitaalmarktgerichte ondernemingen, financiële dienstverleners en verzekeraars moesten in het verleden en tot en met 2022 voldoen aan de NFRD. Vanaf 2023 wordt CSRD van toepassing op circa 49.000 bedrijven in de EU, ongeacht hun oriëntatie op de kapitaalmarkt. Een flinke uitbreiding dus, met als doel nog meer bedrijven aan te moedigen hun ESG-prestaties inzichtelijker te maken, te managen en te verbeteren.
De verantwoordelijke EU-werkgroep voor dit onderwerp, de EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group), heeft een werkdocument uitgebracht over het CSRD-rapportageraamwerk. Dit gaat over de eerste twee van in totaal zes milieudoelen op basis van de EU-taxonomie: het tegengaan van klimaatverandering en de aanpassing aan klimaatverandering. De criteria voor de overige vier doelen worden naar verwachting in oktober 2022 gepubliceerd. Met de uitgave en de implementatie van het milieurapportagegedeelte van dit raamwerk wil de EU de gestelde klimaatdoelen voor 2050 halen. In oktober 2023 komen de verlaagde normen voor kleine en middelgrote ondernemingen die op de gereglementeerde markt zijn genoteerd, evenals sectorspecifieke normen die voor alle ondernemingen gaan gelden. De doelstellingen voor de thema’s sociaal en governance zullen de komende jaren achtereenvolgens worden gepubliceerd.
Wat de CSRD bovendien onderscheidt ten opzichte van eerdere en bestaande verplichte rapportagestandaarden, is niet alleen de transparantie die de duurzaamheidsverslaggeving op alle niveaus mogelijk zal maken. Maar ook dat het directies ertoe zal aanzetten dit onderwerp zeer hoog op hun agenda te plaatsen. Dit omdat zij verplicht moeten schetsen hoe zij in hun functie als directie ESG implementeren in hun bedrijf.
Het CSRD-raamwerk
Bron: Aangepast uit European Financial Reporting Advisory Group, Status Report of the Project Task Force on European Sustainability Reporting Standards (PTF-ESRS), en European Financial Reporting Advisory Group, ‘Climate standard prototype’, Working Paper.
Zoals de bovenstaande illustratie laat zien, is de CSRD-rapportagestandaard ontworpen volgens de zogenaamde regels van drie en omvat:
- Drie lagen (sectoronafhankelijk, sectorspecifiek en bedrijfsspecifiek) voor een hoge mate van vergelijkbaarheid met andere bedrijven
- Drie rapportagegebieden (strategie, implementatie en prestatiemeting) voor een hoge mate van relevantie
- Drie thema’s (milieu, sociaal en bestuur)
Het volledige model heet ESG+ en dient als blauwdruk voor de straks verplichte toelichtingen bij het jaarverslag genaamd Sustainability Statement (duurzaamheidsverklaring). De belangrijkste vooruitgang van de CSRD zijn de drie rapportagelagen die de ESG-strategie rechtstreeks verbinden met de implementatie en de daaropvolgende prestatiemeting in getallen en KPI’s. Deze drie rapportagelagen moeten niet alleen worden toegepast en in context worden geplaatst voor de drie ESG-onderwerpen, maar moeten deze ook beschouwen vanuit een sectoronafhankelijk, branchespecifiek en bedrijfsspecifiek perspectief.
Op strategisch rapportageniveau moeten ondernemingen kwantitatieve doelstellingen voor de zes milieudoelstellingen definiëren. Daarnaast moeten ze informatie verstrekken over de effecten van klimaatverandering op de onderneming en de respectievelijke strategie, de weerbaarheid van de onderneming tegen klimaatverandering en de feitelijke en potentiële impact van de onderneming en haar strategie op het gebied van klimaat, en de daaraan verbonden risico’s en kansen. Omdat de EU het onderwerp ook op directieniveau wil verankeren, is ook een gedetailleerde beschrijving van de bestuurlijke inspanningen van de onderneming op directieniveau vereist, evenals een beschrijving van hoe de sturing op dit gebied op management- en operationeel niveau werkt. Informatie over beloningsprikkels met betrekking tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen maakt ook deel uit van de rapportage, evenals details over interne instrumenten voor koolstofbeprijzing.
Het gedeelte over implementatierapportage omvat het schrijven en ontwikkelen van gedegen milieubeleid. Het beleid moet aangeven wie verantwoordelijk is, wat de onderliggende middelen en due diligence-beheerprocessen zijn en hoe het beleid wordt geïmplementeerd. Dit niet alleen voor de eigen activiteiten, maar voor alle schakels in de waardeketen. Het implementatiegedeelte behandelt verder hoe de doelstellingen voor de vermindering van de broeikasgasemissie worden bereikt en welke acties en middelen worden gebruikt om het fysieke klimaatrisico te beheersen.
Het onderdeel prestatiemeting vereist het aanleveren van kwantitatieve data voor gedefinieerde criteria voor de afgelopen drie jaar en doelen voor de toekomst, inclusief mijlpalen voor 2025 en 2030, en indien relevant tot 2050. Daarbij dekt de scope niet alleen de directe emissies van het bedrijf (Scope 1 van het GHG-protocol), maar ook Scope 2-emissies, die indirect worden veroorzaakt door de opwekking van energie die wordt gebruikt door externe leveranciers. Het dekt tevens Scope 3-emissies, die de uitstoot omvat die wordt veroorzaakt in de waardeketen van het bedrijf (bijvoorbeeld afvalverwerking, goederenvervoer). Een ander aspect van het onderdeel prestatiemeting is om bekend te maken welk deel van de relevante inkomsten, kapitaaluitgaven en operationele uitgaven wordt gegenereerd, respectievelijk besteed volgens de EU-taxonomie.
Oftewel, in welke mate draagt het bedrijf bij aan de zes milieudoelen van de EU-taxonomie? Bovendien sluit het prestatiemetingsniveau aan op het strategische niveau en omvat het dubbele materialiteit. Dat wil zeggen dat het zowel het inside-out perspectief (impact van het bedrijf op het milieu) als het outside-in perspectief (impact van de omgeving op het bedrijf en de daaraan gerelateerde financiële risico’s) bestrijkt.
De hierboven geschetste informatie is slechts een globale samenvatting van de CSRD. De gehele nieuwe rapportagestandaard is veel complexer en gedetailleerder. Om een eerste indruk te krijgen van hoe de rapportagestandaard voor de eerste twee milieudoelen van de EU-taxonomie er in detail uit zal zien, verwijzen we naar het werkdocument climate standard working prototype, gepubliceerd door de EFRAG.
Naast de feitelijke inhoud van de verslaglegging omvat de CSRD nog veel meer. Zo wordt de duurzaamheidsverklaring een verplicht onderdeel van het jaarverslag en een apart hoofdstuk in het verplichte bestuursverslag. De EU streeft ernaar om van deze verklaring een even belangrijk onderdeel van de jaarrekening van een onderneming te maken als bijvoorbeeld het financiële rapport. Dit wordt nog eens benadrukt door het feit dat de duurzaamheidsverklaring door een derde partij moet worden gecontroleerd. In eerste instantie met een zogenaamde audit met beperkte mate van zekerheid, maar de verwachting is dat dit in de toekomst zal worden veranderd in een redelijke mate van zekerheid. Hierdoor wordt de duurzaamheidsverklaring een even belangrijk onderdeel van de jaarrekening als de overige verplichte verklaringen.
Bedrijven doen er dus goed aan om zo snel mogelijk aan de voorbereiding voor de CSRD te beginnen, want naast het samenstellen van de uitgebreide en technisch uitdagende informatie, moet een bedrijf gedegen documenteerbare processen implementeren, waarmee auditors de informatie kunnen traceren. Bovendien moet de duurzaamheidsverklaring ook worden gepubliceerd in het digitale XHTML-formaat (ESEF-gegevensformaat), dat een hoge mate van vergelijking tussen bedrijven en industrieën mogelijk maakt.
Goed nieuws voor bedrijven die al rapporteren aan de hand van GRI, SASB, IIRC, TCFD, CDSB of CDP. Zij zullen het waarschijnlijk gemakkelijker hebben, aangezien de verantwoordelijke werkgroep die de CSRD-standaarden ontwikkelt, de EFRAG, samenwerkt met de aanbieders van de genoemde rapportagestandaarden aan een complete en toekomstbestendige rapportagestandaard.
Disclaimer
EMPACT Consulting is a boutique consultancy firm for businesses and governments in the field of CSR, CR, ESG, RBC, and Sustainability. EMPACT Consulting is not a (chartered) accountant or tax advisory firm and this publication is only intended as a general overview and discussion of the subject dealt with. It does not create an advisor-client relationship and is not intended to be, and should not be used as, a substitute for taking advice in any specific situation. EMPACT Consulting will accept no responsibility or liability for any actions taken or not taken based on this publication.